Kącik Komiksiarza #38: Porównanie jakości wydania tego samego komiksu na różnych rynkach i w różnych krajach

Czasami kiedy czyta się amerykańskie komiksy, może podskórnie pojawiać się złudzenie. Złudzenie, że istnieje tylko wielka Ameryka i mocno oddalona od niej Polska. Tymczasem: „Nie jesteśmy sami we Wszechświecie”. Nie tylko w USA są twórcy i wydawnictwa komiksowe, jak również nie tylko w USA i w Polsce są czytane amerykańskie tytuły. W niniejszym tekście chciałbym zrobić porównanie tego samego komiksu w kilku różnych wydaniach, przeznaczonych na różne rynki wydawnicze. Tym tytułem będzie wydanie zbiorcze ACTION COMICS VOL. 5: THE HOUSE OF KENT składające się z zeszytów ACTION COMICS #1022–1028. (Ostatni z tych zeszytów został wydany w USA 22 grudnia 2020 roku.) Nie jest to historia wybitna a bardziej przeciętna, natomiast tego materiału nie będę tutaj omawiał czy oceniał, a zamiast tego mówił o kwestiach technicznych w poszczególnych wydaniach. Samą recenzję komiksu macie m.in. w tym linku. Po tym wstępie zapraszam do dalszej części.

Wydanie oryginalne, amerykańskie:

ACTION COMICS VOL. 5: THE HOUSE OF KENT

Wydawca: DC Comics

Data wydania: 28.09.2021 r.

Cena okładkowa: 17,99 dolarów bądź 23,99 dolarów kanadyjskich

Okładka: Miękka, błyszcząca

Scenariusz: Brian Michael Bendis

Szkice: John Romita Jr.

ISBN: 978-1-77951-271-0

Link do opisu komiksu na stronie wydawcy: tutaj

To wydanie komiksu jest z kraju jego powstania, a więc chyba można je nazwać macierzystym i jakimś odniesieniem do wszystkich pozostałych wersji tu omawianych. Dla tego tomu wydawca przewidział wyłącznie wydanie w miękkiej okładce. Zostało ono wypuszczone na rynek po 9 miesiącach od ostatniego zawartego w niej zeszytu, co na standardy amerykańskie jest dość długim czasem. Jako pewien minus można by wskazać papier. Nie utrudnia on czytania, ale mam wrażenie, że jest najcieńszy, a tym bardziej najmniej jakościowy ze wszystkich wymienionych tu wydań. Jest to również papier niepowlekany. Pozytywem z tego wynikającym jest to, że ta edycja jest również najlżejsza, choć niedużo się różni od wydania włoskiego. Wydawca chwali się certyfikatem dotyczącym prawdopodobnie wspomnianego papieru: PEFC/29-31-337. Sam komiks ma najciemniejsze odcienie kolorów spośród wskazanych w tym zestawieniu wersjach, jednak to odchylenie nie jest duże. Inną sprawą jest, że od czasu do czasu w amerykańskich wydaniach zbiorczych mogą pojawić się połączone ze sobą, niedocięte strony, które trzeba przeciąć samemu. Mój egzemplarz na szczęście tej wady nie miał. Jeśli chodzi o dodatki, po zakończeniu historii umieszczono 7 alternatywnych okładek, jedną stronę czarno-białych szkiców i jedną stronę reklam. Wymieniona strona szkiców słabo się prezentuje, ale ponieważ nie ma jej w innych wydaniach, można ją nazwać unikatem.  

Wydanie polskie:

SUPERMAN – ACTION COMICS TOM 5: RÓD KENTÓW

Wydawca: Story House Egmont (potocznie nazywany Wydawnictwem Egmont)

Data wydania: 18.05.2022 r.

Cena okładkowa: 69,99 złotych

Okładka: Miękka ze skrzydełkami, błyszcząca

Tłumaczenie: Jakub Syty

ISBN: 978-83-281-5621-0

Link do opisu komiksu na stronie wydawcy: tutaj

Polskojęzyczne wydanie ukazało się 8 miesięcy po tomie amerykańskim. To opóźnienie można uznać za standardowe dla nowych komiksów DC publikowanych w naszym języku. Spośród omawianych tu wersji jest to wydanie najpóźniej wprowadzone na rynek, jako jedyne jednak posiada cenę okładkową, która po przewalutowaniu jest niższa od tej z wydania oryginalnego. Prawie 70 złotych to przy polskich zarobkach ciągle dość dużo, natomiast też zaznaczam, że tom ten został wydane w czasie globalnego problemu z dostępnością papieru i skokiem cen w branży księgarskiej. Gdyby ten komiks „załapał się” na premierę w np. styczniu, prawdopodobnie byłby troszkę tańszy. Format jest trochę mniejszy od amerykańskiego, co może być odebrane jako wada, ale również jako zaleta, zwłaszcza przy upychaniu komiksów na półce. Wygląd okładki jest najbardziej zbliżony do amerykańskiego oryginału w porównaniu z innymi komiksami w tym zestawieniu. Wydawca nie podaje informacji o certyfikacji papieru, natomiast w komiksie wykorzystał papier powlekany. W charakterze dodatków jest tutaj 5 alternatywnych okładek i jedna strona reklam. Wykorzystane są również skrzydełka właściwej okładki, które dodatkowo usztywniają ją. Na jednym skrzydełku są reklamy innych komiksów, a na drugim informacje o twórcach tego tomu.

Wydanie niemieckie:

SUPERMAN – ACTION COMICS BAND 5: DAS HAUS VON KENT

Wydawca: Panini (Panini Verlags)

Data wydania: 06.04.2021 r.

Cena okładkowa: 20,00 Euro na rynek niemiecki bądź 20,60 Euro na rynek austriacki

Okładka: Miękka, matowa

Tłumaczenie: Christian Heiss

ISBN: 978-3-7416-2242-7

Link do opisu komiksu na stronie wydawcy: tutaj

Ta wersja została wypuszczona na rynek pięć miesięcy przed amerykańskim wydaniem zbiorczym, ale ma wyższą od niego cenę okładkową. Na okładce dobrze widoczny jest napis SUPERMAN, które dla tej serii nie jest w tej formie wykorzystywany w wersji oryginalnej. Co się chwali, poza tomem francuskim, to wydanie sprawia wrażenie najbardziej solidnego. Podobała mi się rozpiska przez samym komiksem, która wymieniała tytuły zawartych amerykańskich zeszytów wraz miesiącem i rokiem ich wydania. Trochę mi tylko przeszkadza, że wpisano tam czasy oficjalne, a nie rzeczywiste. Inną cechą, którą odbieram jako pozytyw było usunięcie zamiast przetłumaczenia stopek wydawniczych, będących w każdym zawartym zeszycie. Informacje, które były tam zawarte zostały przeniesione na strony poprzedzającą każdy zeszyt. W efekcie tego, czytelnik może w kilku miejscach komiksu oglądać trochę więcej rysunków. Zastosowany jest papier powlekany a wydawca chwali się certyfikacją FSC C115044. Format jest minimalnie większy od tego w wydaniu amerykańskim. Zaskoczyło mnie to, że sam komiks ma najjaśniejsze odcienie kolorów ze wszystkich wskazanych tu wersji. Te różnice nie są duże, jednak wprawne oko je wypatrzy. Z materiałów dodatkowych jest tutaj strona z krótkim przypomnieniem wcześniejszych komiksów, 7 okładek alternatywnych, strona z dwoma krótkimi tekstami (jedna odnosi się do scenarzysty komiksu, a druga do innej serii związanej częściowo z Supermanem), stronę z informacjami o twórcach oraz reklamę innego komiksu, nadrukowaną na wewnętrzną stronę tylnej okładki.

Wydanie francuskie:

CLARK KENT: SUPERMAN TOME 6: LA MAISON KENT

Wydawca: Urban Comics

Data wydania: 23.04.2021 r.

Cena oficjalna: 29,00 Euro (nie ma jej na okładce)

Okładka: Twarda

Tłumaczenie: Laurent Queyssi

ISBN: 979-1-0268-1876-2

Link do opisu komiksu na stronie wydawcy: tutaj

Pierwsze co się rzuca w oczy przy tej edycji, to inna grafika na okładce, rozmiar większy od innych omawianych tu wydań oraz to, że dla odmiany seria wydawnicza nazywa się CLARK KENT: SUPERMAN. Komiks ma również większą ilość stron co wynika z tego, iż przed zawartością zeszytów ACTION COMICS #1022–1028 ma w sobie najpierw tą z SUPERMAN #23-28. Dla osób, które chcą śledzić tylko jedną serię o Supermanie jest to minus, że muszą kupić wydanie zbiorcze obejmującą również drugą. No i jest jeszcze aspekt, że w Ameryce wydanie zbiorcze tej drugiej serii, czyli SUPERMAN VOL. 4: MYTHOLOGICAL obejmuje zeszyty #20-28, więc też jest inaczej niż tutaj. Przechodząc do innych kwestii: to wydanie miało premierę 5 miesięcy przed wersją amerykańską. Ma najwyższą cenę spośród wszystkich wariantów to zestawionych, natomiast też jako jedyne ma również twardą okładkę. Ze względu na nią oraz większą ilość stron przy innych wydaniach wygląda na masywną. Ustawiona na półce prawdopodobnie będzie wyglądać też przy nich najbardziej dumnie. Zastosowano papier powlekany, a wydawca chwali się certyfikatem PEFC/46-31-13. Tak jak w wersji niemieckiej, usunięto ze składowych zeszytów stopki redakcyjne, a informacje z nich przesunięto, dzięki czemu czytelnik może w kilku miejscach oglądać trochę więcej komiksowej grafiki zamiast dużego tytułu i nazwisk autorów. Tak jak w wersji niemieckiej odbieram to jako pozytyw, aczkolwiek tutaj dane przeniesiono na okładki przed zeszytami, więc przy tym pozytywie jest mały negatyw. Co do dodatków jest tutaj strona przypomnienia o tym, co było fabularnie wcześniej, druga strona prezentująca skrótowo 6 postaci oraz na końcu 10 alternatywnych okładek, spośród których tylko 4 dotyczą serii ACTION COMICS. Można wyróżnić pozytywnie to, że jedynym miejscem z reklamami jest część tylnej okładki na jej zewnętrznej stronie. Samo wnętrze komiksu jest ich pozbawione.

Wydanie włoskie:

SUPERMAN #9, 15, 20 i 22

Wydawca: Panini

Daty wydania: od 08.10.2020 r. do 05.08.2021 r.

Cena okładkowa: 5,00 Euro za każdy zeszyt, łącznie 20,00 Euro

Okładka: Miękka, błyszcząca

Tłumaczenie: Fabio Gamberini

ISNN: 2037-5638

Linki do opisu komiksu na stronie wydawcy: tutaj, tutaj, tutaj i tutaj

We Włoszech omawiany komiks nie został opublikowany w formie jednego tomu, przynajmniej do tej pory. Pojawił się za to w formie zeszytów w ramach prowadzonej na tamtym rynku serii SUPERMAN. W jednym lokalnym zeszycie znajduje się najczęściej materiał z dwóch zeszytów amerykańskich. Przypomina to linię wydawniczą Dobry Komiks, która w podobnym formacie wydawała w Polsce komiksy w latach 2004-2005. Niedogodnością dla czytelnika w wypadku włoskiej serii jest to, że nie prowadzi historii ciągiem, tylko mniej lub bardziej naprzemiennie publikuje treści z różnych amerykańskich serii o Supermanie. Zeszyty ACTION COMICS #1022–1028 na których się tu skupiam, były opublikowane w numerach #9, 15, 20 i 22, czyli dość nieregularnie. Ostatni z wymienionych tu zeszytów został wydany niecałe 2 miesiące przed amerykańskich wydaniem zbiorczym. Nadmienię jeszcze tylko, że seria zaczęła się od wydania w pierwszym numerze ACTION COMICS #1012-1013 czyli ruszyła w środku runu ówczesnego scenarzysty. Wydawca wykorzystuje papier powlekany i informuje o certyfikacie FSC C115044. Format jest troszkę większy niż w wydaniu amerykańskim. Okładka jest miękka aczkolwiek sztywna, a nie papierowa. Niestety, spośród wszystkich omówionych tu wersji, to ta okładka wydaje się najmniej trwała. Podobnie do tego co pisałem przy wydaniu niemieckim, przed początkiem komiksu jest informacja kiedy zostały wydane wykorzystane amerykańskie zeszyty i podobnie jak tam, jest to informacja trochę zniekształcona przez podanie oficjalnych, a nie rzeczywistych czasów publikacji. Co do dodatków, to w przeciwieństwie do wszystkich innych omawianych tu wydań, nie ma tu zawartych okładek alternatywnych. Każdy numer  ma za to dodatki w formie tekstu na niecałe dwie strony. W ich ramach są krótkie notatki na przykład o grupie Young Justice czy serii o Jimmym Olsenie. Zeszyt #22 poza dotyczącym dla tego zestawienia ACTION COMICS #1028 zawiera dodatkowo jeszcze treść z SUPERMAN: MAN OF TOMMOROW #16 oraz historyjkę o Bizzarro z DC'S VERY MERRY MULTIVERSE #1. Spośród omawianych wersji ta cechuje się również największą liczbą reklam, umiejscowionych głównie na tylnej okładce. Licząc ze wspominanymi okładkami, cztery włoskie zeszyty mają łącznie dziesięć jednostronnych reklam i cztery mniejsze.

Kwestia wydań na niektóre inne rynki

Na rynku hiszpańskim komiksy DC wydawane są przez wydawnictwo El Catálogo del Cómic (ECC). W ostatnim czasie czyli 8.06.2022 r. była tam premiera komiksu, który był trzy tomy przed porównywanym w tym materiale. (Jego oficjalna cena to 21,50 Euro). Hiszpańskojęzyczna wersja  ACTION COMICS VOL. 5: THE HOUSE OF KENT przypuszczalnie pojawi się dopiero w przyszłym roku.

Udało mi się sprawdzić, że komiksy DC są publikowane również w wersjach czeskiej, ukraińskiej, węgierskiej, greckiej i serbskiej. Zakres dostępnych komiksów na tych rynkach jest różny, aczkolwiek chyba wszędzie był skromniejszy niż w Polsce. W każdym razie na żadnym z tych rynków nie był wydawany lokalny odpowiednik porównywanego w tym materiale komiksu i też nie zanosi się, aby w bliskiej przyszłości miały takie odpowiedniki powstać.

Nie potrafiłem znaleźć informacji o przedrukach komiksów DC po litewsku, fińsku, hebrajsku (na rynek izraelski) i co mnie najbardziej zaskoczyło, japońsku. Może takie wersje językowe nie powstają, a może tylko ja nie potrafię ich odnaleźć w internecie.

Garść obserwacji i przemyśleń na koniec

- Informacje tekstowe na okładkach czyli nazwiska twórców i tytuł tomu we wszystkich porównanych wersjach są umieszczone w inny sposób.

- Grzbiet każdej edycji jest również inny.

- Tylko wersja niemiecka i włoska mają ten sam format.

- W większości wydań pojawiła się na okładce jedna grafika z wznoszącymi się postaciami. Może to nadmierne wchodzenie w szczegóły, ale ta grafika delikatnie różni się w każdym wypadku. Jeśli chcecie wiedzieć co mam na myśli, zwróćcie uwagę na postać w czarnej kurtce. We wszystkich wydaniach jego spodnie kończą się na innej wysokości.

- Jestem przekonany, że gdyby podobne zestawienie ktoś zrobił np. 5 lat temu, to różniło by się ono od tego. Przekonanie wynika stąd, że chociażby przed wrześniem 2017 roku komiksy DC wydawane w Polsce miały twardą oprawę i zazwyczaj trochę wyższą cenę (przynajmniej jeśli porównywać by tytuły z serii regularnych).

- Ciekawą rzeczą mogłoby być porównanie tłumaczeń na poszczególne rynki, zwłaszcza jeśli okazało by się, że translacja w niektórych wydaniach byłaby mniej dosłowna. Sam niestety nie miałbym żadnych umiejętności do zrobienia takiego przeglądu.

- Stworzone tutaj zestawienie dotyczy porównania tylko jednego tytułu, więc też ciężko powiedzieć jak bardzo jest reprezentatywne dla ogółu komiksów DC, a tym bardziej ogółu komiksów amerykańskich wydawanych w różnych językach.

Trzymajcie się.

Marcin „Kędzior” Michalski