Kącik Komiksiarza #9

Kilkanaście ostatnich godzin to dla fanów DC czas, jak przypuszczam, sporego podekscytowania, które wywołane zostało doniesieniami o prawdopodobnym relaunchu komiksów spod szyldu tego wydawnictwa. Jeśli uznamy, że inicjatywa DC You również podchodziła pod to określenie, oznaczać będzie to trzecie takie zdarzenie w ciągu niespełna pięciu lat. Wciąż co prawda nijak ma się to do ilości rozmaitych restartów fundowanych przez Marvela w analogicznym okresie, lecz i tak doniesienie to dla mnie jest jednoznaczne z tym, że jeśli okażą się one prawdą, to już za parę miesięcy przestanę kupować nowe komiksy z szyldem DC. Powodów jest kilka.

Po pierwsze, bezcelowość tego kroku. Jak już kilkukrotnie pokazała największa konkurencja, a także i samo DC, restartowanie numeracji poszczególnych komiksów na dłuższą metę się nie sprawdza. Gdy startowało New 52, DC wyprzedziło Marvela na listach sprzedaży i liderowało rynkowi. Gdy szał dobiegł kresu i ”jedynki” już się pokończyły, DC sukcesywnie zaczynało tracić. Wykorzystał to Marvel i zalał rynek tytułami z szyldem NOW, następnie All-New Marvel NOW, a obecnie kolejny raz, tym razem z jeszcze dłuższą nazwą. Przy okazji restartując większość lub nawet wszystkie swoje serie. Dom Pomysłów odzyskał pozycję lidera rynku i dzierży ją do dziś, więc można zaryzykować stwierdzenie, że był to sukces i właściwa decyzja. Tak nie jest do końca, gdy przyjrzymy się pewnym, z pozoru nieistotnym, szczegółom, których najczęściej dowiedzieć się możemy od sprzedawców komiksów.

Przede wszystkim zewsząd słyszymy, że kolejne restarty i wielkie wydarzenia mają sprzyjać nowemu czytelnikowi, jednocześnie stanowiąc też gratkę dla osób siedzących w komiksach od zawsze. Patrząc na to, że z reguły wówczas ogólna liczba sprzedawanych przez Diamond Comics komiksów do sklepów rośnie, założenie to jest zgodne z prawdą. No niestety, nie jest. Tak naprawdę większość, jeśli nie wszyscy, sprzedawcy bezpośredni zgodnie twierdzą, że przyrost nowych klientów ich sklepów jest znikomy, zaś kolejne restarty, relaunche i inne ”re” osiągają głównie tyle, że wydawnictwa albo na maksa żyłują portfele swoich stałych czytelników, którzy po prostu kupują więcej, albo osiągają tyle, że na jakiś czas powracają ci czytelnicy, którzy kiedyś już zrezygnowali z danej serii czy wydawnictwa. ”Jedynki” zawsze są też gratką dla kolekcjonerów, chociaż nie do końca w zasadzie wiadomo dlaczego. Jest już pewne, że pierwszy zeszyt szóstej czy siódmej serii ”Avengers” za kilkanaście lat będzie warty niewiele, nawet jeśli zachowany zostanie w naprawdę dobrym stanie.

Co zatem tak buduje wyniki sprzedaży? Kilka czynników, wśród których warto wspomnieć o wariantach okładkowych i polityce wydawnictwa z nimi związaną. Niejednokrotnie widzieliście w zapowiedziach określenia wariantów w stylu 1:10, 1:25 i tak dalej. Oznacza to nic innego, jak fakt, że dany sklep musi zamówić określoną liczbę egzemplarzy z okładką standardową, by otrzymać możliwość sprowadzenia wariantu. Tu znowu pojawiają się liczne narzekania na to, że retailerzy mają chętnych na warianty i mogą je sprzedawać w dość wysokich cenach, lecz nierzadko zostają z całą masą ”zwykłych” zeszytów, których później nikt nie chce kupić. Są sprzedawcy, którzy mówią wprost: listy sprzedażowe Diamonda to fikcja i jeżeli widzimy na niej debiut komiksu, który na poziomie dystrybucyjnym sprzedał się w ilości powyżej stu tysięcy egzemplarzy, to jego realny popyt jest znacznie mniejszy i rzadko który sklep jest w stanie sprzedaż całość zamówionego towaru. Pytanie więc, dlaczego tyle zamawiają? To proste. Tajemnicą poliszynela jest, że zarówno Marvel, jak i DC w stosunku do swoich prawdopodobnych hitów prowadzi politykę ”minimalnego zamówienia”. Oznacza ona, że jeśli dany sklep nie zamówi przynajmniej określonej odgórnie ilości kopii danego komiksu, to nie dostanie go wcale. Sprzedawca stając przed wyborem: nie sprzedać nic lub sprzedać tylko część, z obawy o odpływ klientów, zawsze skusi się na to drugie.

Tymczasem to rzucane na lewo i prawo ”sprzyjanie” nowemu czytelnikowi poprzez kolejne restarty, to nic innego jak pic na wodę, na który niestety niektórzy dają się złapać, w tym także i pewna osoba z DCManiaka. Tu zatem mały plus dla marketingowców i ogromny minus dla wszystkich tych, którzy sądzą, iż tylko ta mityczna ”jedynka” na okładce jest miejscem, w którym można wejść w daną serię. Bzdura! Posługując się znanymi nam przykładami, powiedzcie mi szczerze: czy aby w pełni zrozumieć historię ”Śmierć rodziny” (#13-17) na łamach miesięcznika BATMAN, musimy znać też ”Trybunał Sów” (#1-7)? Czy obecnie wydawaną serię GREEN LANTERN musimy koniecznie czytać od #1, czy możemy wejść w nią też od zarówno od numeru #21 (początek runu Vendittiego) jak i #41 (Hal Jordan jako renegat)? Albo czy znajomość BATGIRL Gail Simone jest konieczna, aby zacząć czytać od #35? Z drugiej zaś strony, czy uważacie, że kolejne restarty numeracji i woluminów sprawiają, iż jest łatwiej zrozumieć wszystkie zawiłości X-Men? ”Jedynka” na okładce wcale nie kasuje kilkudziesięcioletniej historii mutantów Marvela, a teoretycznemu, nowemu czytelnikowi wcale nie pomoże to, że jedna postać nie żyje, ale w składzie jest jej wersja z przeszłości, a druga również nie żyje, ale w składzie jest jej wersja z innego uniwersum, a wszystko i tak odwołuje się do sytuacji znanej jeszcze sprzed najnowszego restartu.

Obecna sytuacja na rynku przypomina nieco tę z lat 90-tych ubiegłego stulecia i obawiam się, że może się podobnie skończyć. Marvel już od dłuższego czasu zalewa rynek niepotrzebnie restartowanymi komiksami, masą wariantowych okładek i nieustannym cyklem wielkich crossoverów, sztucznie podbijając wyniki sprzedaży. Faktem jest, że dzięki temu zarabiają znacznie więcej niż DC, lecz wiele osób wieszczy rychły jej koniec, który może doprowadzić do potężnych spadków sprzedaży komiksów Domu Pomysłów. Jeśli plotki okażą się prawdą, DC będzie ślepe na opinie ekspertów oraz osób będących najbliżej bezpośredniego klienta i pójdzie podobną drogą. Co gorsza, jeśli wspomniane doniesienia okażą się prawdą, dla mnie przynajmniej oznaczać będzie to zaprzestanie kupowania nowych komiksów od tego wydawnictwa.

Możliwe że wiecie, albo zaraz się dowiecie, już od dłuższego czasu największe ikony DC Comics i ich komiksowe przygody niezbyt mnie interesują. Z obecnej oferty sięgam jedynie po takie tytuły jak MIDNIGHTER, CONSTANTINE: THE HELLBLAZER, BLACK CANARY oraz GOTHAM ACADEMY. Plus OMEGA MEN, gdy już ukaże się w wydaniu zbiorczym. Zbieram co prawda BATMANA oraz JUSTICE LEAGUE, ale w wydaniach od Egmontu, więc jestem daleko od bycia na bieżąco z ich przygodami. Jeśli plotki dotyczące mocniejszego skrętu komiksów DC w kierunku filmów i seriali okażą się prawdą, to wkrótce zostaniemy zalani kolejną falą bat-tytułów, eS-tytułów, JL-tytułów, Harley-tytułów, może nawet Wonder Woman dostanie ze dwie serie. Słowem, mocniejszy skręt w kierunku najbardziej dochodowych marek. Czy jednak w ofercie znajdzie się miejsce dla herosów z drugiego planu? Obawiam się, że spośród wymienionych, ze względu na popularność serialu ARROW, ocaleje tylko BLACK CANARY i być może jeszcze tytuł z Johnem Constantinem. Jeśli jednak DC wypuści je na nowo i, czysto w stylu Marvela, nawet nie pokusi się o zmianę zespołu twórców oraz zafunduje nam po prostu przenumerowaną kontynuację, poczuję się potężnie oszukany i wówczas zrezygnuję z ich kupowania, nawet pomimo ich obecnie bardzo dobrego poziomu, a zaoszczędzone pieniądze przeznaczę na kupno komiksów z czasów, gdy nie tylko nikogo nie brzydził trzycyfrowy numer na okładce, co wręcz stanowił on powód do dumy, a seria i tak potrafiła dobrze się sprzedać. Jest jeszcze sporo klasyki do nadrobienia.